NEDIR $U BILGISAYAR DEDIKLERI
BILGISAYAR SISTEMI NEDIR?
Günümüzde bilgisayarlar her firmaya, her eve, her isyerine, her fabrikaya, her hastaneye girmis durumdadir. Trafik isiklarinin düzenlenmesinden hava trafik kontrollerine bürodaki basit muhasebe islemlerinden günlük gazetelerin dizilip basilmasina fabrikalardaki ürün kontrol sistemlerinden, hastanelerdeki yogunbakim servislerine kadar, heralkanda, heryerde, bilgisayarlar insanlara hizmet vermektedirler.
Kisaca LapTop denilen dizüstü çanta tipi bilgisayarlarin yayginlasmasiyla otobüste trende uçakta kucaginda bilgisayariyla çalisanlari gördügümüzde yadirgamaz hale geldik.
Bilgisayari olusturan parçalara donanim adi verilir. Donanim elle tutulabilen ve gözle görülebilen somut parçalara verilen addir.
Birde bilgisayarin çalismasi için gerekli olan komut gruplari vardir ki, bunlara da yazilim adi verilir. Bilgisayarin isletim sistemi bir yazilimdir.
BILGISAYAR TEKNOLOJISININ GELISIMI
Bilgisayar teknolojisi açisindan incelenen ilk makina 1642 yilinda Blais Pascal'in yaptigi toplama makinasidir. Daha sonra 1673 yilinda Gothfried Leibniz'in 4 islem makinasi gelir. Otomatik hesap makinalarinin ilk örnegi ise, 1812 yilinda Charles P. Babbage tarafindan yapilmistir. Günümüzde bilgisayara bilgi girisi için kullanilan delikli kart sistemi, Dr. Hollerith tarafindan 1890 yilinda ABD'de nüfus sayimi için gelistirilmisti.
Bilgisayar sirketleri arasinda ilk olarak 1924 yilinda kurulmus olan IBM'dir. 1944 yilinda Harward Mark 1 adli ilk otomatik yönetimli, mekanik sayaçli, elektromanyetik birlesim düzenekli makina gerçeklestirildi ve bunu mark serisi izledi. 1946 yilinda ENIAC üretildi. Bu makina elektron tüplü devre teknolojisi ile üretilmisti ve çok büyüktü. Birkaç katli bina boyutunda olan bu makina hem çok yüksek düzeyde elektrik enerjisi harciyordu ve hemde içerisindeki isinin düsürülmesi için 50 kiloWatt'lik bir sogutma düzenini gerektiriyordu. Fakat bu kaba yapisina ragmen ENIAC, saniyede 10.000 kelimelik islem yapabiliyordu. Bu makina günümüz bilgisayarlarinin atasi sayilmaktadir. Ayni teknolojiyle yapilan bilgisayarlara Birinci Nesil Bilgisayarlar adi verilmektedir.
Bilgisayar teknolojisi 1958 yilinda transistörün 1964 yilinda tümlesik devre teknolojisinin 1971 yilinda LSI/MOS ( genis çapta tümlesik/metal oksit yariiletken) teknolojisinin gelismesi ile günümüzdeki ileri asamasina ulasti. Bu teknolojik asamalar bilgisayarda nesil dedigimiz evreleri belirtir.
LSI/MOS teknolojisi ile birkaç milimetrekarelik bir silikon yüzey üzerine, binlerce devre elemaninin yerlestirilmesi gerçeklestirildi. Böylece bilgisayarlar hem ucuzladi ve hemde kapladiklari alan, birkaç katli bina boyutundan masa üzerine sigacak boyutlara indirgendi. Bunun sonucunda bilgisayarlarin pek çok kesimde kullanim olanagi dogdu.
BILGISAYAR NELERDEN OLUSUYOR
Bir bilgisayar sistemi basit olarak bilgisayar, klavye, monitör ve yazicidan olusur. Ana bilgisayar bölümünün disinda kalan, Klavye, monitör gibi parçalara, Çevre birimleri adi verilir.
BILGISAYARIN IÇ DÜNYASI
Bir bilgisayarin kapagn açtgnzda karsiniza bir sürü elektronik devreler çikar. Bilgisayarin gerçeklestirdigi tüm islevler, bu kadar basit görünümlü parçalari ve onun ruhu sayilabilen yazilimlar sayesinde kusursuz gerçeklesmektedir.
Bilgisayarin iç dünyasini tanimak için piyasadaki çogunlukta olan ürünlerden birini seçtim. Bu örnek sizin bilgisayariniza benzemese bile, ana parçalar yönünden ayni özelliklere sahiptir.
Bir bilgisayar bir merkezi islem birimi(mikroislemci) bellek ve güç kaynagindan olusur.
Merkezi islem birimi ve bellek, Main Board adi verilen elektronik devre karti üzerinde yer alir. Güç kaynagi ise çalistigi zaman bir fan motoru araciligi ile sogutulur ve bir metal kilif içerisinde bilgisayar kasasinin bir kösesinde yer alir.
MIKROISLEMCI
Alisilmis sayisal mantik devreleri, distan donanimlidir ve bir kez kurulduktan sonra çalismasi degistirilemez. Mikroislemciler ise, bir sayisal Merkezi Islem Birimine esdegerdir. Bir bellegin elklenmesiyle, mikroislemci, bir sayisal denetimci, bir hesap makinesi, bir bilgisayar ya da özel bir mantik devresi olarak çalismaya programlanabilir. Yanlizca bellek içerisindeki komutlari yenileriyle degistirmek, mikroislemcinin islevini tümüyle degistirecektir.
En basit sayisal mantik elemanlari, bir elektriksel isaretin varligi veya yoklugu ilkesine göre çalisirlar. Bu iki durumlu kosul, sayilari temsil etmekte ve islemleri ikili sayi sisteminde gerçeklestirmede kullanilabilir. Mikroislemciler ve bellekler bu sisteme göre çalisirlar.
Mikroislemci, kendi disindaki bir veya daha çok bellekte depo edilen komutlarin yada ikili sözcüklerin degistirilmesiyle, birbirinden farkli pek çok islevi gerçeklestirebilir.
Mikroislemcilerin programlanabilir yapisi onu bir bilgisayarin merkezi islem birimi durumuna getirir. Komutlari
ve verileri depolayan bir bellek eklenmesiyle bir mikroislemciden bir mikrobilgisayar olusur. Günümüzde bazi mikroislemciler veri ve komutlar için ayni yonga üzerine bellege sahiptirler ve bunlar tek yonga mikrobilgisayarlar olarak adlandirilir.
Bir mikroislemci, bir bilgisayarin ana parçasi olarak kullanilabilmesine karsin trafik isik denetleyicilerinden elektronik ölçekli tarti aygitlarina ve cep hesap makinalerine kadar uzanan daha çok ilginç görünen pek çok uygulamada yer almaktadir. Bu uygulamalarin çogunda mikroislemcinin programi kalici olarak bir ROM (salt oku bellek) da depolanmistir. Farkli programlar içeren bu tür birkaç bellek ayni mikroislemciyle çasitli uygulamalari yerine getirmek için kullanilabilmektedir. Bizim anlatacagimiz merkezi islem birimi bilgisayara ait tüm islemlerin yapildigi ve sonuçlarin saptandigi bölümdür. Bilgisayarda hertürlü bilgi giris ve çikislari merkezi islem birimi kontrolunda gerçeklestirilir.
Merkezi islem birimi olarak genelde bir tümlesik devre (diger adiyla entegre) kullanilir. Eski ve küçük tip bilgisayarlarda 6502 veya Z80 gibi mikroislemciler kullanilmaktaydi. IBM ise 8088 kullaniyordu. Daha sonralari kendi içerisinde ve dis sistemlerle 8 bit üzerinden veri alis/verisi yapabilen 80386'lar kullanilmaktadir. 80486'lar ise 80386 mikroislemci yongasinin içerisine matematik yardimci islemcisinin (coprocessor) eklenmesiyle elde edilmislerdir ve temeli 80386'ya dayanmaktadir.
MIKROISLEMCININ YAPISI
En dar kapsamiyla Bir mikroislemci bir kontrol bölümü, dis bellekteki komut ve verileri adim adim sayan bir program sayici birkaç adet veri ve komut kayitçisi ve bir aritmetik mantik birimi içerir.
1-KONTROL BOLÜMÜ: Kontrol bölümü bir mikroislemcinin beyin merkezidir. Tipik bir mikroislemci hemen hemen her konumda elli yada daha çok komutu ayni anda yerine getirebilir. Kontrol bölümünün görevi mikroislemcinin adres/veri yoluna (bus) bagli ROM veya RAM program belleginden her seferinde bir komut almak çözümlemek ve sonra onlari mikro komutlarin sirasina göre yerine getirmek daha sonra bir sonraki komuta geçmektir.
